Ders Adı Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu
Ders Kodu BLG-302
Dersin Türü Zorunlu
Ders Biriminin Seviyesi Lisans
Yıl 3
Dönem 6.Yarıyıl
AKTS 5
Dersi Veren(ler) Prof.Dr. Tuncay AYDOĞAN
Dersin Yardımcıları Arş.Gör.Fatih GENÇTÜRK
Ders İşleme Biçimi Yüz Yüze
Önkoşul Dersleri
Dersin İçeriği -Performans kriterleri, uluslararası performans standartları, performans-maliyet analiz yöntemleri ve teknolojik eğilimler. -Boru hattı (pipeline) yapısı, çalışması, veri ve kontrol kayıpları, performans kayıpları, komut seviyesi paralellik, dinamik süreç (dynamic scheduling), dinamik donanım tahminleri ve derleyici desteği. -Bellek teknolojileri (DDR, SDRAM, RDRAM), önbellek (cache) yapısı, çalışması ve performansı etkileyen unsurlar, ana bellek, sanal bellek, bellek hiyerarşisi tasarımı, bellek performans analizi, depolama aygıtları, iç ve dış veriyolları, giriş/çıkış hız performansları, güvenilirlik, RAID teknolojisi, işletim sistemi ile etkileşim, hata bulma ve düzeltme sistemleri. -Süper ölçekli (superscaler) ve süper işhatlı (workline) işlemciler, paralel işlem türleri, paralel işlem sistemleri, senkronizasyon, ortak bellek kullanım teknikleri ve vektör işlemciler.
Dersin Verildiği Diller Türkçe
Dersin Amacı Bilgisayarın işlemci ve çevre birimlerinin yapısı, teknolojileri ve birlikte eşgüdüm halinde çalışma yöntemleri, performans ölçütleri çerçevesinde öğretilmesi amaçlanmaktadır.
No Dersin Kazanımları  
1 Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu, Bilgisayarın Yapısı ve fonksiyonları
2 Bilgisayar Gelişimi ve Performansı Bilgisayarların sınıflandırılması von Neumann/Turing Moore Kanunu Mikroişlemcilerin gelişimi
3 Genel Bilgisayar Fonksiyonları ve İçbağlantılar, Komut döngüsü Kesmeler, bus
4 Hafıza Sistemlerinin Karakteristlikleri ve Cache Hafıza, Cache Bellekte Haritalama
5 İç Hafızalar, Yarıiletken Hafıza Tipleri, Dinamik – Statik RAM ROM – Çeşitleri - Organizasyonu Hata Düzeltme, SDRAM, RAMBUS, DDR, SDRAM, Cache DRAM
6 Harici/Dış Hafıza, diskler, RAID
7 Bilgisayarda Giriş Çıkış Modülleri
8 Boru hattı (pipeline) yapısı, çalışması, veri ve kontrol kayıpları, performans kayıpları, komut seviyesi paralellik, dinamik süreç (dynamic scheduling), dinamik donanım tahminleri ve derleyici desteği.
DERSİN KAZANIMLARI / PROGRAM YETERLİKLERİ İLİŞKİ MATRİSİ
DKPY1PY2PY3PY4PY5PY6PY7PY8PY9PY10PY11PY12
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
5-Çok Yüksek İlişkili 4- Yüksek İlişkili 3-Orta İlişkili 2- Zayıf İlişkili 1-Çok Zayıf İlişkili 0-İlişkisiz
Hafta Konular  
1 Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu, Bilgisayarın Yapısı ve fonksiyonları
2 Bilgisayar Gelişimi ve Performansı Bilgisayarların sınıflandırılması von Neumann/Turing Moore Kanunu Mikroişlemcilerin gelişimi
3 Genel Bilgisayar Fonksiyonları ve İçbağlantılar, Komut döngüsü Kesmeler, bus
4 Hafıza Sistemlerinin Karakteristlikleri ve Cache Hafıza, Cache Bellekte Haritalama
5 İç Hafızalar, Yarıiletken Hafıza Tipleri, Dinamik – Statik RAM ROM – Çeşitleri - Organizasyonu Hata Düzeltme, SDRAM, RAMBUS, DDR, SDRAM, Cache DRAM
6 Harici/Dış Hafıza, diskler, RAID
7 Bilgisayarda Giriş Çıkış Modülleri
8 Boru hattı (pipeline) yapısı, çalışması, veri ve kontrol kayıpları, performans kayıpları, komut seviyesi paralellik, dinamik süreç (dynamic scheduling), dinamik donanım tahminleri ve derleyici desteği.
9 Ara sınav
10 Boru hattı (pipeline) yapısı, çalışması, veri ve kontrol kayıpları, performans kayıpları
11 Komut seviyesi paralellik, dinamik süreç (dynamic scheduling), dinamik donanım tahminleri ve derleyici desteği.
12 Süper ölçekli (superscaler) ve süper işhatlı (workline) işlemciler
13 Paralel işlem türleri, paralel işlem sistemleri, senkronizasyon, ortak bellek kullanım teknikleri ve vektör işlemciler.
14 Ödev sunumları
No Bölüm Öğrenme Çıktısı Katkı Düzeyi
1 Matematik, fen bilimleri ve bilgisayar mühendisliğine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinde kullanabilme becerisi. 4
2 Teknolojideki hızlı gelişmelere paralel olarak, hangi temel bilgilere ihtiyaç duyduğunu belirleme becerisi. 4
3 Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. 4
4 Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. 4
5 Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürününü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi 5
6 Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. 4
7 Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi. 4
8 Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik,yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi. 4
9 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. 4
10 Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi; etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi. 3
11 Bilişim uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın bilişim alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. 3
12 Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilinci; bilişim uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi. 4
Yarıyıl İçi Çalışmaları Sayısı Katkı Payı
Ara Sınav 1 40
Kısa Sınav 0 0
Ödev 0 0
Devam 0 0
Uygulama 0 0
Labaratuvar 0 0
Proje 0 0
Atölye 0 0
Seminer 0 0
Arazi Çalışması 0 0
Sözlü sınav 0 0
Portfolyo 0 0
Doküman İncelemesi 0 0
Performans değerlendirme 0 0
Sunum 0 0
Alan Çalışması 0 0
Vaka Çalışması 0 0
Video Kaydı 0 0
Öz değerlendirme 0 0
Akran Değerlendirme 0 0
Eşleştirme Testleri 0 0
Çoktan seçmeli test 0 0
Kısa Cevaplı test 0 0
Kontrol listeleri 0 0
Dereceleme Ölçekleri 0 0
Zihin Haritalama 0 0
Araştırma yazısı 0 0
Çevrimiçi anket 0 0
Çevrimiçi Kısa sınav 0 0
TOPLAM 0
Yıliçinin Başarıya Oranı 40
Finalin Başarıya Oranı 60
TOPLAM 100
AKTS kredilerinin belirlenmesinde öğrenci işyükü anketlerinden faydalanılmaktadır.
Etkinlik Sayısı Süresi Toplam
Ders Süresi (Sınav Haftaları Hariç) 14 4 56
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi 8 3 24
Ödevler 2 15 30
Sunum 0 0 0
Proje 0 0 0
Laboratuar Çalışması 0 0 0
Arazi ya da Alan Çalışması 0 0 0
Ara Sınavlar 1 10 10
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 15 15
İşyükü Saati (30) 0
Toplam İşyükü / Saat 135    
Dersin Akts Kredisi 5    
Ders Notu OBS yüklenen ders notları, slaytlar
Diğer Kaynaklar Computer Organization & Design: The Hardware/Software Interface by D. A. Patterson and J. L. Hennessy Tanebaum, A.S., "Structured Computer Organization", Prentice Hall Computer Architecture: A Quantitative Approach: by J. L. Hennessy and D. A. Patterson Stallings, W., "Computer Organization & Architecture", Prentice Hall
Materyal
Dökümanlar OBS yüklenen ders notları, slaytlar
Ödevler
Sınavlar
Materyal Diğer Computer Organization & Design: The Hardware/Software Interface by D. A. Patterson and J. L. Hennessy Tanebaum, A.S., "Structured Computer Organization", Prentice Hall Computer Architecture: A Quantitative Approach: by J. L. Hennessy and D. A. Patterson Stallings, W., "Computer Organization & Architecture", Prentice Hall
Planlanmış Öğrenme Faaliyetleri ve Öğretim Yöntemleri